Σάββατο 16 Οκτωβρίου 2010

Γιάννης Χρήστου - Κάρολος Κουν

κοινή   πορεία  και  δημιουργία

Με πόση  νοσταλγία , σεβασμό και ευγνωμοσύνη   αναπολούμε τις  εποχές που  βιώναμε  την μέθεξη  όταν   η κάθοδος   στα  σκαλια του  υπογείου της  στοάς Ορφέως   και η άνοδος  στα διαζώματα  του  θεάτρου  της Επιδαύρου  μας εκστασιάζαν  πριν  ακόμη  ακόμη  τύχουμε  της  ευεργετικής  για την ψυχή  μας  επίδρασης   της διδασκαλίας  τους.

Παρατίθενται  αποσπάσματα του  βιογραφικού  του   από την δημοσιογράφο Δημήτρη Γκιώνη στην  "Ελευθερττυπία":

Τη νύχτα της 7ης προς την 8η Ιανουαρίου 1970 ο Γιάννης Χρήστου επέστρεφε στο σπίτι του έπειτα από γιορταστική έξοδο για την ονομαστική του εορτή.
Μαζί του, στο αυτοκίνητο - βαν που οδηγούσε η σύζυγός του, βρίσκονταν δύο φιλικά τους ζευγάρια: ο ζωγράφος Γρηγόρης Σεμιτέκολο με τη σύζυγό του πιανίστρια Νέλλη Σεμιτέκολο και ο μουσικολόγος και συνθέτης Στέφανος Βασιλειάδης, επίσης με τη σύζυγό του. Και, όπως αναφέρει η Σεμιτέκολο, εκεί στη Μεσογείων, στο σημείο περίπου που βρίσκεται σήμερα το νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν», το αυτοκίνητο κάνει ξαφνικά ένα πατινάρισμα και ανατρέπεται, με αποτέλεσμα να ανασυρθούν νεκροί ο Χρήστου και η σύζυγος του Βασιλειάδη. H  γυναίκα του  Σία  πεθαίνει 10 ημέρες  αργότερα   αφήνοντας  τα τρία  παιδιά τους ορφανά. 

Με τον πρόωρο θάνατό του η Ελλάδα, αλλά και η Ευρώπη, έχαναν έναν από τους πλέον προικισμένους, πρωτοποριακούς και πολλά ακόμα υποσχόμενους συνθέτες.

Εγραψε την μουσική για τιυς   «Βάτραχους » του Αριστοφάνη, που παρουσίασε το Θέατρο Τέχνης το καλοκαίρι του 1966 στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Είχε προηγηθεί το 1965 η συνεργασία τους, στην κλασική πλέον παράσταση των «Περσών» του Αισχύλου, που παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Παγκοσμίου Θεάτρου στο Λονδίνο, αποσπώντας θριαμβικά σχόλια .Ακολούθησε μία τρίτη συνεργασία τους το 1969 στον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλή -κι αυτό στο Φεστιβάλ του Λονδίνου, με ευμενέστατη απήχηση.
Ηταν η εποχή που το Θέατρο Τέχνης ανοιγόταν στο εξωτερικό - «μια ανάγκη να ξεφύγω από το τείχος της μετριότητας που μας περιβάλλει. Πιστεύω πως αν δεν υπήρχε αυτή η διεθνής αναγνώριση, θα μας είχαν κατασπαράξει» είχε πει ο Κουν σε συνέντευξή του  στη Σούλα Αλεξανδροπούλου, τον Αύγουστο του 1978). Ισως   εννοούσε  ότι  λόγω της  άρχουσας    Ροντηρικής  συντηρητικής  προσέγγισης   του αρχαίου  δράματος  κάθε  ριζοσπαστικό τόλμημα  ασφυκτιούσε .

Ο Γιάννης Χρήστου γεννήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 1926 στη συνοικία   Ηλιούπολη του Καΐρου από Ελληνες γονείς. Φοίτησε σε αγγλικό σχολείο στην Αλεξάνδρεια και άρχισε να συνθέτει από πολύ νωρίς. Το 1945 πήγε στην Αγγλία και σπούδασε γλωσσολογική και συμβολική λογική και φιλοσοφία(κοντά στον Λούντβιχ Βιτγενσταϊν και τον Μπέρτραντ Ράσελ), αποκτώντας μεταπτυχιακό τίτλο. Το 1949 πήγε στη Ρώμη για να μελετήσει ενορχήστρωση και στη συνέχεια στη Ζυρίχη, όπου παρακολούθησε διαλέξεις του διάσημου ψυχαναλυτή Καρλ Γιουνγκ. Τις μελέτες του γύρω από την ψυχανάλυση ενθάρρυνε ο αδελφός του Ευάγγελος, μαθητής του Γιουνγκ, ο οποίος όμως σκοτώθηκε κι αυτός σε αυτοκινητικό δυστύχημα το 1956 στα 34 του, γεγονός που επηρέασε πολύ τον συνθέτη.
Το 1951 επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια και το 1956 παντρεύτηκε τη ζωγράφο Θηρεσία Χωρέμη, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά -δύο κορίτσια κι ένα αγόρι. Το 1960 μετακόμισε στη Χίο, για να μετακινηθεί τα τελευταία του χρόνια στην Αθήνα.
Παρά τον πρόωρο θάνατό του, πρόλαβε ν' αφήσει σημαντικό έργο. Ενδεικτικά μερικοί τίτλοι: Μουσική του Φοίνικα, Λατινική Λειτουργία, Οι ψαλμοί του Δαβίδ, Η σύλληψη της Αγίας Αννης, Εξη τραγούδια σε ποίηση Τ.Σ. Ελιοτ, Πύρινες Γλώσσες, Ο πιανίστας, Η Κυρία με τη Στρυχνίνη.
«Η μουσική του Χρήστου τα περιέχει όλα: μύθο, θρύλο, έκσταση, μυστικισμό. Η δημιουργία του έχει σταθερές φιλοσοφικές βάσεις, καθώς πίστευε ότι τέχνη δημιουργεί κανείς μόνο μέσα από εσωτερική αναγκαιότητα», λέει η Νέλλη Σεμιτέκολο. Και: «Δεν ξέρω αν η μουσική του είναι εύληπτη. Σίγουρα όμως είναι συναρπαστική. Με αυτή την έννοια δεν είμαι σίγουρη αν ο μέσος θεατής μπορεί να την καταλάβει. Δεν έχω όμως αμφιβολία ότι θα τη νιώσει βαθιά».

Λήμα από την  wikipedia : " Κύριο χαρακτηριστικό της ζωής και του έργου του ήταν οι έντονες φιλοσοφικές και μεταφυσικές του ανησυχίες, τις οποίες συσχέτιζε άμεσα με την μουσική, προσπαθώντας να αναδείξει την πανανθρώπινη θρησκευτική , μεταφυσική και μυστικιστική  της διάσταση, πέραν από ιστορικές περιόδους, τεχνοτροπίες, πολιτισμούς και συγκεκριμένα θρησκευτικά δόγματα. ‘Έχοντας βαθιές γνώσεις φιλοσοφίας, ψυχολογίας, θρησκειολογίας, κοινωνικής ανθρωπο-λογίας, ιστορίας της τέχνης αλλά και αποκρυφισμού ανέπτυξε το δικό του φιλοσοφικό σύστημα και τη δική του ορολογία για μια μεταφυσική της μουσικής και προσπάθησε ιδιαίτερα με τα τελευταία του έργα να υλοποιήσει τις ιδέες του σε ένα ευρύτερο «μεταμουσικό» πλαίσιο, όπου η μουσική ήταν κάτι πέρα από μουσική, συνεργαζόμενη με πολλές τέχνες με έναν νέο, υπερβατικό και λυτρωτικό τρόπο."

Οπτικοακουστικό υλικό:
Αποσπάσματα από την εκπομπή ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ της ΕΡΤ2 (1979)
Prelude et Fugue per deux pianos
Strychnine Lady
Praxis for 12
Symphony No 2 Part III

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου